Hava meydanları, genellikle hava trafiğinin düzenlenmesi, uçakların kalkış ve inişlerinin gerçekleştirilmesi için kullanılan tesislerdir. Hava meydanlarıyla ilgili bazı temel terimleri sizin için derledik.
Pist (Runway): Uçakların kalkış ve iniş yaptığı beton veya asfalt zeminli alan.
Taksi Yolu (Taxiway): Uçakların pistten terminal binalarına, bakım alanlarına veya diğer pistlere geçiş yapabilmeleri için kullanılan özel yollar.
Apron veya Platform (Apron): Terminal binalarının önünde veya çevresinde bulunan, uçakların park edip yolcu ve kargo taşımalarının gerçekleştirildiği alan.
Terminal Binası (Terminal): Yolcu ve bagaj işlemlerinin yapıldığı, uçaklara yolcuların biniş yaptığı bina.
Hava Trafik Kontrol Kulesi (ATC Tower): Hava trafiğini düzenleyen, iniş ve kalkışları kontrol eden kule.
Apron Kontrol Kulesi (Apron Control Tower): Apron (platform) üzerindeki uçakların manevra ve park işlemlerini kontrol eden kule.
İnşaat Alanı (Construction Area): Hava meydanında yapılan yeni projeler veya bakım çalışmalarının gerçekleştirildiği alan.
Işıklı Yol (Taxiway Lights): Taxi yollarında uçakların güvenli bir şekilde manevra yapabilmesi için kullanılan ışık sistemleri.
Radar Sistemleri: Hava trafik kontrolü için kullanılan radar sistemleri, uçakların konumunu belirleyerek güvenli bir hava trafiği sağlar.
Meteoroloji İstasyonu (Weather Station): Hava durumu koşullarını izleyen ve raporlayan istasyonlar, pilotlara ve hava trafiği kontrolörlerine bilgi sağlar.
Hangarlar: Uçakların bakımı, onarımı ve muhafazası için kullanılan kapalı alanlar.
ATIS (Automatic Terminal Information Service): Otomatik Terminal Bilgi Servisi, pilotlara ve diğer hava trafiği katılımcılarına meydanın güncel hava durumu, pist durumu ve diğer önemli bilgileri sağlayan bir otomatik sesli hizmet sistemidir.
FBO (Fixed-Base Operator): Sabit Üs İşletmecisi, genellikle özel uçaklar için hizmet veren ve yakıt, bakım, hangar alanı gibi olanakları sağlayan bir işletmedir.
VFR (Visual Flight Rules): Görsel Uçuş Kuralları, pilotların görsel referanslarla uçtukları hava koşulları.
IFR (Instrument Flight Rules): Enstrüman Uçuş Kuralları, pilotların uçuşlarını navigasyon ve enstrüman sistemleri kullanarak gerçekleştirdikleri hava koşulları.
TSA (Transportation Security Administration): Ulaştırma Güvenliği İdaresi, ABD’de hava taşımacılığı güvenliği ile ilgili önlemleri yürüten bir kuruluştur.
NOTAM (Notice to Airmen): Havacılara duyuru, meydanlardaki geçici veya uzun vadeli değişiklikleri, tehlikeleri ve diğer önemli bilgileri içeren bildirimler.Daha fazla bilgi için Notam Nedir? adlı makalemizi inceleyebilirsiniz
TAF (Terminal Aerodrome Forecast): Terminal Hava Meydanı Tahmini, bir hava meydanındaki hava durumu beklentilerini belirten bir meteorolojik rapor.
Ramp Kontrolü (Ramp Control): Apron (platform) üzerindeki uçakların taksi ve park işlemlerini yöneten birim veya kontrolör.
Transit Terminali (Transit Terminal): Yolcuların bir uçuştan diğerine geçiş yaptığı terminal.
Manşet (Jetway veya Boarding Bridge): Yolcuların terminal binasından uçağa güvenli bir şekilde geçiş yapmalarını sağlayan hareketli köprü.
Bölgesel Hava Meydanı (Regional Airport): Genellikle büyük şehirlerin yakınında bulunan ve bölgesel hava taşımacılığına hizmet veren meydan.
Aerodinamik Pist (Aerodrome Reference Code): Bir hava meydanının boyutlarına, uçağın kanat açıklığı ve tekerlek taban genişliği gibi özelliklere dayanarak belirlenen bir kod.
Hava Trafik Kontrol Hizmetleri (Air Traffic Control Services): Hava meydanlarında ve hava sahasında uçakları yönlendiren ve trafiği düzenleyen hizmetler.
Hava Sahası (Airspace): Belirli bir bölgede yer alan ve hava trafiği kontrolü tarafından düzenlenen hava hacmi.
Kontrol Hava Meydanı (Controlled Aerodrome): Hava trafiği kontrol hizmetlerinin sağlandığı bir hava meydanı.
Deklare Edilmiş Güzergah (Declared Distances): Pistin uzunluğu, kullanılabilir iniş mesafesi ve diğer önemli mesafelerin belirli bir standarda göre ölçüldüğü deklare edilmiş değerler.
Bakanlık Yetkisi (Ministerial Approval): Bir hava meydanının faaliyetleri için gerekli olan ve genellikle sivil havacılık otoritesi tarafından verilen resmi onay.
Otomatik Kontrol Yer İstasyonu (Automated Surface Observing System – ASOS): Hava durumu koşullarını otomatik olarak izleyen ve raporlayan bir sistem.
Uçuş Bilgi Bölgesi (Flight Information Region – FIR): Hava sahasının belirli bir bölgesi, hava trafik kontrol hizmetlerinin sağlandığı bir alandır.
Yaklaşma Kontrolü (Approach Control): Uçakların iniş ve yaklaşma süreçlerini kontrol eden hava trafik kontrol hizmeti.
Uçak Bakım Alanı (Aircraft Maintenance Area): Hava meydanında uçak bakımı ve onarımının gerçekleştirildiği özel bir bölge.
Havaalanı Kodu (Airport Code): Uluslararası hava taşımacılığı için kullanılan üç harfli kısaltmalar (IATA kodu) veya dört harfli kısaltmalar (ICAO kodu) ile belirtilen hava meydanı adı.
Bu terimler, hava meydanlarındaki temel altyapı ve işlemleri ifade etmektedir. Hava meydanlarında kullanılan terimler, uluslararası standartlara uygun olarak belirlenmiştir ve genellikle Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) tarafından belirlenen kurallar ve terminoloji kullanılır.
